Heerlijke platte wereld (Tom Zwitser)

Tom Zwitser presenteert dit boek als een proloog op zijn eigenlijke trilogie.

Thema's

Bij onderstaande video's, denk je eerst: "kijk, 2 jonge oude mannetjes"... maar na een uur moet je toegeven: de auteur heeft een goed zicht op wat er (reeds lang!) aan het ontsporen is.

Andermans RECENSIES van dit boek

Over de AUTEUR

VROEGERE BLOG: http://tomzwitser.blogspot.com/2008/06/wie-redt-europa.html
KRITIEK OP AUTEUR: https://www.stelling.nl/kleintje/actueel/overzicht-actueel/tom-zwitser

CONTEXT

Rusland (Sid Lukkassen): https://sceptr.net/2018/02/column-conservatieven-kijken-beter-naar-rusland-als-bondgenoot/
Christendom (Robert Lemm): https://www.deblauwetijger.com/het-verval-van-de-beschaving/

Eigen extracts & referenties uit dit Boek

Hoofdstuk I - De late Middeleeuwen

p.25
"De Stad van God" (Augustinus), in vertaling van Wijdeveld

p.44
"De afschaffing van de mens & De descriptione temporum'" (C.S. Lewis)
Citaat: “… Je kunt bijna geen tijdschrift opslaan of je leest dat onze maatschappij behoefte heeft aan meer ‘élan’, of dynamiek, of solidariteit, of ‘creativiteit’. Met een afgrijselijk soort onnozelheid verwijderen wij een orgaan en verlangen de verrichtingen daarvan. Wij maken mensen zonder hart, en verwachten deugd en dadendrang. Wij lachen om eergevoel, en schrikken wanneer blijkt dat er verraders in ons midden zijn. Wij castreren, en verlangen van de castraten vruchtbaarheid…”.
http://over-boeken.blogspot.com/2020/06/de-afschaffing-van-de-mens-de.html

Hoofdstuk II - Scheidingen in de Werkelijkheid

p.62
"De samenleving is thans narcistisch. Ieder individu beschouwt zichzelf als uniek en onnavolgbaar, en vindt zijn eigen levenspatroon uit, als een feniks. In vroeger dagen kon men ervan op aan dat mensen de waarden van de gemeenschap en het gezin deelden en de wettige eisen van elkaars positie respecteerden. Nu is het morele weefsel van gezien en samenleving zo volledig uiteengevallen, dat mensen denken - en zich gedragen - alsof zij louter 'atomen' zijn, zonder de intrinsieke relaties van een waarlijk samenhangende maatschappij." Subjectivering - waar Toulmin op doelt - is een vlucht in het zelf en in de eigen beleving. Daaruit ontstaat (volgens Ad Verbrugge) uiteindelijk het 'belevingssolipsisme'.

p.66
Het eindresultaat (van eeuwenlange individuele zelfintensivering, doorheen het modernistische en post-modernistische tijdperk) is een narcistisch individu dat gegijzeld wordt door de staat - die hij als redder en verlosser gaat zien. De staat heeft hem bevrijd van het gezag en bemoeienis van vaderlijke zorg, het familiegezag en vrijwel alles wat te maken heeft met de natuur en de geschiedenis.

Hoofdstuk III "de habitat"

...is helemaal het herlezen waard, omdat het helder aantoont hoe orwelliaans de urbane woon-omgeving aan het worden is: er is weinig originaliteit mogelijk in leef- en/of werk-configuratie, omdat de basis-structuur van de woon-blokken reeds vooraf door planners op kaart is gezet

zowel naar buiten (van gehucht tot continentale grens)
als naar binnen (veelal één vooraf-door-anderen-uitgetekende door-zon-ruimte, waarbij in de woonkamer alleen nog plaats vrij is voor propaganda-toestellen, zoals TV etc.)

Citaat: "Het echte publieke domein is vernietigd,
evenals al die kleine private domeintjes waar mensen deden wat ze wilden.
Daarvoor in de plaats is er een grote transparante maatschappij; het ene grote private domein van de moderne staat waar iedereen deel van uitmaakt; het moi-commune waaraan ieder individu zijn moderne vrijheid ontleent.
Het nieuwe opengebroken huis staat alleen open voor beweging vanuit die grote nieuwe ruimte. De bewoners zien af van de eigen invulling van, en dynamische verhouding met, de ruimte. We leven dus niet echt meer in de ruimte. We worden liever opgenomen in een virtuele werkelijkheid die ons door onzichtbare anderen wordt aangereikt. In feite vervreemden we van alles dat ECHT eigen was...
Het individu is door de moderniteit teruggebracht tot onbeschreven blad, tot louter kenvermogen, en is dus feitelijk niets anders dan iets dat op invulling wacht door iets anders... van bovenaf ingevuld."

Hoofdstuk IV "De habitus"

Dit thema is al eens raak in beeld gebracht, als "Revolutionary Road":

https://www.netflix.com/watch/70100383
...en illustreert hoe de man overbodig wordt, tot in de "baby formula".
https://www.youtube.com/watch?v=qGL3oQoHtjo&ab_channel=VideoDetective

Hoofdstuk V "God en de wereld-staat"

...vat alles nog eens samen:
p.134
Bij zowel

de elitisering van de late Middeleeuwen,
de Weense fin-de-siècle
en het leven in de suburbs

is het narcisme of de zelfverachting het resultaat van de EROtisering ; er vindt geen eer-herstel (THYMOS) meer plaats.
p.135
De mens staat als het ware buiten de eigen ziel. Hij doet niets meer, transcendenteert niet meer de verschillende lagen (ziel, gezin, volk & God)... wat in direct verband staat met diens afname aan persoonlijkheid en handelingsbekwaamheid; de mogelijkheid tot verweer tegen de grotere krachte is volledig weggenomen.
p.143
Dankzij de New-Agers kan ieder religieus mens als een godsdienstwaanzinnige beschouwd worden en kan iedere religieuze neiging als zotternij afgekapt worden. De transcendentie sijpelt (nochtans) door alle hoeken, kieren, scheuren en gaten naar binnen (in onze "immanente ruimte"). Maar dat maakt niet uit. Men leeft liever in een immanente werkelijkheid die God officieel verdrongen heeft, dan dat men in de transcendente werkelijkheid leeft waar het goddelijke openlijk als dragende grond van ons bestaan aanwezig is, geëerd wordt, en waar mensen het goede doen, liefhebben, ruimte scheppen en hun private domeinen onderhouden. Want zulke mensen zijn lastig controleerbaar. De systeembouwers leven dus liever in een ingedijkte modderpoel waar men dag in dag uit als een waanzinnige bezig is om de gaten en kieren te dichten en de dijken te verzwaren, dan dat men in een scheepje op volle zee kan meedeinen op de golfslag. Men kiest de hysterische verstarring boven de meer dynamische rust van de schepping.
p.147
Dit betoog gaat over de spanning
(doorheen de eeuwen: van burcht naar stad, van stad naar staat, en vandaar naar wereldstaat)
tussen

een gelaagde werkelijkheid (met vier cruciale lagen, of centra: ziel - gezin - volk - God), en
een streven om die gelaagdheid te comprimeren tot één enkele laag of oppervlakte... waarbij de vroegere 4 lagen betekenisloos gemaakt worden ; één transparante werkelijkheid zonder centrum die verstikkend werkt, niets meer dan (een streven naar) de volstrekte vereenzelviging met de wereld. Hierbij ziet de narcist de wereld als extensie van zichzelf, terwijl hij in feite een extensie is van de wereld die hem voortdurend stuurt.

(Maar) de (oudere) gelaagdheid is de grondvoorwaarde voor de mens om zelf in de wereld te komen staan: een wereld met concrete, via familie- en verbonds-banden verbonden, mensen: mensen met eigenwaarde en waardigheid; die hun afweermechanismen hebben geëxternaliseerd

niet: in een staat of democratie, maar
in de groep waarmee het van nature verbonden is.

Alleen zo'n gemeenschap is de mogelijkheids-voorwaarde voor sterke individuen.
Daarentegen resulteert een volmaakte vereenzelviging met het transparante universum in een blijvende vervreemding van

de eigen ziel en
alle concrete verbanden die de ziel kan onderhouden: ouders, echtgenoot, kinderen, God, die om de ziel staan. Al deze verbanden zijn nu secondair gemaakt aan het universum dat mensen werkelijk afleert met elkaar samen te leven.

(En wie er hierbij niet in slaagt om de narcist te worden waartoe hij gestimuleerd wordt, loopt de kans om nog veel ergere geestelijke afwijkingen over te houden aan dit moderne project.)
--

Andere lectuur, aangetikt in dit boek

Nietzsche
'Woede en tijd' (Peter Sloterdijk): https://nl.wikipedia.org/wiki/Woede_en_Tijd
'Over de geknechte wil' (De servo arbitrio) van Maarten Luther, versus 'De libero arbitrio' ('Over de vrije wil') van Erasumus

Zoeken in deze blog

Debris - the remains of all things broken down or destroyed